DE KIJKLEZER

Albert Ehrenstein
Tubutsch - een Weense novelle

Het leven. Wat een groot woord! Ik stel me het leven voor als een serveerster
die vraagt wat ik bij mijn worstjes wil, mosterd, mierikswortel of augurkjes?
- ALBERT EHRENSTEIN

In 1911 verscheen Tubutsch, een novelle van Albert Ehrenstein (1886-1950), Oostenrijks schrijver die tot een van de belangrijkste stemmen van het Expressionisme gerekend wordt. Gevlucht voor de Nazi's en na een vergeefse terugkeer naar Duitsland om zijn werk uitgegeven te krijgen stierf hij bijna vergeten te New York . In 1983 kwam Uitgeverij Kwadraat met een Nederlandse editie in een vertaling van Hans Bakx en met tekeningen van Oskar Kokoschka, gemaakt voor de oorspronkelijke uitgave. Tubutsch is een typisch stadspersonage. Hij is een man die observeert, die zich begeeft in de kakofonie van de stad, maar die altijd afstand houdt. Hij beschrijft de wereld om hem heen en zichzelf in een zorgvuldige, ironische taal die de lezer een blik doet werpen in het innerlijk van een mens van honderd jaar geleden, maar in wie hij zich nog steeds zou kunnen herkennen. Kunstenaar Peter Koene maakte, in navolging van Kokoschka, speciaal voor deze uitgave een serie lino's, die naast de woorden van Ehrenstein in krachtige beelden de wereld van Tubutsch vermengen met die van zich zelf.
'Mijn naam is Tubutsch, Karl Tubutsch. Ik vertel dat alleen, omdat ik behalve mijn naam niets bezit.', zegt hij. Hij is geen tragische figuur, want als de wereld hem al treurig stemt, dan is er nog altijd zijn verbeelding en zijn scherp observatievermogen die hem doen spelen met zijn eigen lot. De lezer van nu zou veel van hem kunnen leren.

 

64 pagina's | isbn 978 90 793 7202 7 | nur 302
ingenaaid en gebonden
vertaling Hans Bakx
linosnedes Peter Koene
vormgeving Hansje van Halem
In prijs opgeheven